روز اول ماه مبارک بود، چیزی تا افطار نمانده بود، برادرم بی حال روی تخت دراز کشیده بود و چشمانش را بسته بود، می دانستیم با اضافه وزن و علاقه وافری که به خوراکی ها دارد، روزه گرفتن برایش کمی سخت تر است. مادرم در آشپزخانه مشغول آماده کردن بساط افطار بود، من هم کنترل تلویزیون را به دست گرفته بودم و بین شبکه ها می گشتم. پدرم که تازه از راه رسیده بود، نان بربری را به دست مادرم داد و رو به من گفت: “اذان هر پنج شبکه با هم پخش می شود، اینقدر این کانال، اون کانال نکن!” لبخندی زدم و دست از سر تلویزیون برداشتم، سراغ مادرم رفتم تا کمی کمکش کنم.

مدت ها بود همه با هم سر یک سفره ننشسته بودیم، اذان که گفتند، برادرم بدون یک لحظه مکث لیوان شیری را که از قبل آماده کرده بود سرکشید، پدرم زیر لب دعای افطار را زمزمه کرد و آرام گفت: قبول باشد!

این داستان ماه های مبارکی است که هر سال فارغ از هر اتفاقی ما را دور هم جمع می کند. ماه های مبارکی که آغاز و پایانش به دست طلوع و غروب خورشید رقم می خورد و هیچ قانونی جز قانون هستی آن را اداره نمی کند. ساعت افطارش به ساعت اضافه کاری اداره ربطی ندارد و ساعت سحرش پیر و جوان نمی شناسد. ماهی که فرصت می دهد هم به خودمان برسیم و با خودمان خلوت کنیم، هم جویای احوال آشنایانی شویم که قدیم ترها با آنها دوست بوده ایم!

ماه رمضان با آمدنش شیوه اغلب زندگی ها را دگرگون می کند، نوع تغذیه، الگوی استراحت و خواب، میزان ساعات کاری و حتی شیوه مصرف و خرید هم در این ماه تغییر می کند، در واقع تغییر در سبک زندگی، یکی از سوغاتی های این ماه است که می تواند زمینه ساز تغییرات دیگر شود.

این سفره ها برای شما هم آشناست

از کمی قبل از غروب آفتاب، یک سفره با هزار رنگ چیده می شود. چای، شیرگرم، نان و پنیر و سبزی و گردو، گوجه و خیار، خرما، زولبیا و بامیه، شله زرد، سوپ و… تازه این بخش افطاری سفره است، نیم ساعت دیگر قرار است زرشک پلو و مرغ، پلو و خورش? با سالاد فصل و سالاد شیرازی و ماست و خیار و… در همین سفره به زحمت جا پیدا کنند. سفره ای که برای پنج مهمان چیده شده است، اما کفاف 50 نفر را هم می دهد!

برای امسال خانه ام قانونی وضع کرده ام، می خواهم سفره های افطارم ساده باشد و برای شام یک نوع غذا بیشتر درست نکنم. شاید وقتی خویشاوندانم را برای افطار دعوت کردم و آنها سادگی سفره ام را دیدند، خودشان هم، همین تصمیم را بگیرند. می خواهم با سادگی سفره ام، بگویم که دوست داشتم در ثواب روزه هایشان شریک شوم، بی هیچ تجمل و تکلفی. من می خواهم از خودم شروع کنم، شما چطور؟

رمضان، بهار قرآن

روزی یک جزء قرائت قرآن؛ چند سالی بود که این قانون را همراه با تلویزیون یا رادیو اجرا می کردم، روز اول ماه مبارک قرآنم را از کتابخانه در می آوردم و کنار تلویزیون می گذاشتم. هر روز سر یک ساعت مشخص، می نشستم و یک جزء قرآنم را می خواندم. امسال اما تصمیم دیگری گرفته ام، می خواهم هر روز چند صفحه قرآن، با معنی بخوانم، می خواهم به خودم اجازه دهم که قرآن در من اثر کند، می خواهم امسال شروعی شود برای این که در تمام سال قرآن بخوانم. اصلا شاید با همسرم صحبت کردم تا کمی قبل از افطار و کمی بعد از سحر همگی با هم قرآن بخوانیم. هر سال از دیگران می شنوم قرآن خواندن باید با تدبر و اندیشه باشد، از شما چه پنهان که گاهی در مهمانی ها یا در جمع دوستان همین نکته را با لحنی آموزنده(!) به آنها می گویم، اما دریغ از این که خودم انجامش دهم، ولی من امسال می خواهم از خودم شروع کنم، شما چطور؟

ماهی برای بخشش

ماه رمضان ما را به خودمان نزدیک می کند، اجازه می دهد کمی زلال تر و شفاف تر به خودمان نگاه کنیم. با کمی صداقت، سهم مان را از تمام اتفاقات ریز و درشت پیدا کنیم، ببخشیم و برای بخشیده شدن به دیگران فرصت دهیم. یک سالی می شود که از خواهرم خبری ندارم، از وقتی که چند اتفاق کوچک، فاصله ای بزرگ بین مان انداخت. حسابی دلتنگش شده ام، از دیگران سراغش را می گیرم، اما دلم آرام نمی شود. همیشه منتظر بودم او یک قدم بیاید تا من صد قدم به سویش بروم و آشتی کنیم، اما امسال می خواهم خودم این یک قدم را بردارم. شاید او صد قدم نیاید، اما این یک قدم من، ارزش صدها قدم را دارد. شماره همراهش را از برادرم گرفته ام خجالت می کشم که زنگ بزنم، اما می خواهم برایش یک پیام بفرستم، بنویسم “سلام آبجی، نماز و روزه هاتون قبول! دلم براتون تنگ شده، برای افطار منتظرتون هستم، منتظر همتون”. من می خواهم از خودم شروع کنم، شما چطور؟

فرصتی برای خلوت

از قبل از افطار شروع می شود، تا آخر شب هم ادامه دارد، تازه اگر تکراری هایش را هم بخواهید دنبال کنید تا وقت سحر می توانید پیش بروید، سریال های ماه رمضان را می گویم. دست صدا و سیما درد نکند، مبادا خیال کنید می خواهم زحمت آنها را زیر سوال ببرم، هرگز! فقط می خواهم بگویم مبادا این سریال ها شما را غرق در تلویزیون کند، تا جایی که یادتان برود، درهای آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده شده و تا آخرین شب بسته نمی شود. می خواهم بگویم حیف است که تمام ساعاتِ این ماه عزیز، پای تلویزیون بگذرد. رمضان فرصتی است برای خلوت کردن با خود و فکر کردن درباره خداوند و خلقت و خویشتن. من می خواهم وقت های ماه رمضان امسالم را عادلانه تقسیم کنم، هم درونم را تماشا کنم و گاهی خلوت گزینم، هم بیرونم را ببینم و گاهی با دیگران همراه شوم. شما چطور؟

خوردنی ها و نخوردنی ها

:: سحر

اگر تصمیم گرفته اید برای سحری کباب، جوجه کباب، ماهی، کوکو سبزی یا کتلت درست کنید، بهتر است در تصمیم تان تجدیدنظر کنید، چرا که این غذاها به دلیل خشکی که دارند شما را دچار عطش می کنند، در عوض بهتر است سراغ غذاهای دیرهضمی بروید که تا هشت ساعت در معده شما دوام می آورند. مثل چی؟ مثل حبوبات، غلات، خرما و حلیم (حالا راز آن صف های طولانی جلوی حلیم فروشی را فهمیدید!) از موز و بادام هم غافل نشوید؛ با توجه به طولانی بودن روز تا دلتان می خواهد میوه، سبزی های آبدار، کاهو، خیار، هندوانه و خربزه بخورید؛ اگر خوب دقت کنید می بینید که در این فهرست خبری از چای نیست! به این سبب که چای موجب افزایش میزان ادرار و دفع مواد معدنی مورد نیاز بدن، در طول روز می شود. هنگام سحر دست از سر نمکدان بردارید و اینقدر روی غذاها یا میوه ها نمک نپاشید، این همه شوری برای دفع شدن نیاز به آب دارد، از ما گفتن بود!

:: افطار

از آنجا که معده تان نزدیک 19 ساعت است که رنگ غذا ندیده است، کمی صبور باشید خوردن سه لیوان آب یخ، درست است که تشنگی را برطرف می کند، اما در عوض شما را دچار معده درد و بی حالی می کند، با یک نوشیدنی ولرم شروع کنید، شیر گرم یا چای رقیق با خرما انتخاب های خوبی است، برای افطاری نان و پنیر و سبزی، گوجه و خیار، کمی سوپ یا آش کافی است. دور غذاهای چرب و پرحجم را خط بکشید که این غذاها سبب هنگ کردن معده تان خواهد شد! به یاد دارید که برای سحری غذاهای دیرهضم خورده بودید حالا وقت خوردن غذاهای زودهضم است، غذاهایی که حاوی قند و آرد سفید و زود هضم هستند، شله زرد هم جزو غذاهای زود هضم است.

:: شام

بهتر است وعده شام همراه افطار باشد، این را هم بگوییم که افطار به خودی خود یک وعده غذایی کامل است. از خوردن غذاهای ادویه دار هم خودداری کنید که سبب می شود تا فردا شب همین موقع احساس عطش داشته باشید، در عوض غذاهای بخارپز و آب پز انتخاب های خوبی برای شام هستند، فعلا از غذاهای چرب و سرخ کرده هم خبری نیست! تا زمان قبل از خواب مقدار زیادی آب، آبمیوه و میوه مصرف کنید تا آب مورد نیاز بدنتان تامین شود.